„Vinna við nýja Handbók presta hófst í ársbyrjun 2022 og er ákall frá prestum, djáknum og söfnuðunum um að mál allra kynja fái að njóta sín í helgihaldinu,“ segir Sigríður Guðmarsdóttir, prófessor í hagnýtri guðfræði við guðfræði- og trúarbragðafræðideild Háskóla Íslands og formaður handbókarnefndar. Hún svarar fyrir hönd þjóðkirkjunnar þeirri gagnrýni sem fram kom hjá Geir Waage pastor emeritus í Morgunblaðinu í gær þar sem hann varaði við trúvillu í nýrri Handbók presta.
Sigríður segir handbókina hafa verið til umræðu á fimm síðustu prestastefnum og það sé ekki núverandi biskup sem setti þessa vinnu af stað og ekki sé verið að koma fram með nýja guðfræði.
Er það ekki ný guðfræði að tala um öll kyn?
„Jú, þetta með mál allra kynja. Lengst af hefur verið ákall um að mál beggja kynja fengju að njóta sín. Þetta á ekki aðeins við um íslensku kirkjuna heldur eru þetta alþjóðlegir straumar. Meiri áhersla á myndir guðdómsins sem eru ekki bara fjölskyldumyndir, ekki bara faðir og móðir heldur líka aðrar myndir bæði kvenlægar og líka myndir sem eru ekki karlkyns og kvenkyns.“
Geir talar um trúvillu þegar þrenningarlærdómnum er breytt.
„Ég sé ekki alveg hvað er átt við með breytingu á þrenningarlærdómnum. Ef það telst breyting á þrenningarlærdómnum að bjóða upp á fleiri nöfn um þrenninguna sem útskýra vel það sem þrenningin gerir þá finnst mér það í raun og veru ekki vera breyting, heldur fjallar um aukinn orðaforða um hið heilaga.“
Er ekki verið að breyta skilgreiningum?
„Nei, það er aukinn orðaforði um sömu leyndardóma. Svo virðist vera að Geir telji að ákveðin orð verði að vera og einungis þau, en það er ekki okkar skilningur og mjög margir eru sammála okkur í því. Það er alþjóðleg hreyfing í þá átt að auka orðaforðann sem notaður er í helgihaldinu um guðdóminn. Við segjum að Guð sé andi og andar eru ekki bundnir við eitt kyn.“
Hvernig skilgreinið þið öll kyn?
„Sköpunarsagan í Biblíunni er ljóðrænn texti og það er mjög algengt í skáldamáli gyðinglegu að öllu er skipt upp í tvenndir og það er mikilvægt að hafa í huga að í byrjun sögunnar skapaði guð ekki karl og konu, heldur byrjaði Guð á að skapa manninn og það sem skiptir öllu máli að manneskjan sé í guðsmynd. Þarna er ekki verið að tala um karlmanninn heldur manneskjuna í heild sinni og það kemur ekkert fram að það sé tæmandi upptalning.“
Þetta er búið að vera tæmandi upptalning í tvö þúsund ár.
„Það er af því að við höfðum ekki þann orðaforða og þá þekkingu á kynjunum sem nú er til staðar. Nú á 21. öldinni þegar menn lesa þennan texta og hugsa að áherslan hafi verið á mennskuna í heild sinni og mennskan í heild sinni hafi verið sköpuð í guðsmynd. Að allir einstaklingar séu skapaðir í guðsmynd vegur þyngra en að guð skapaði þau karl og konu og útilokar ekki að til séu önnur kyn.“
Eruð þið að endurskilgreina trúna?
„Nei, en á öllum tímum hefur kristin trú og túlkun á fornum textum verið túlkuð upp á nýtt. Hver ný kynslóð er alltaf að hugsa um sína eigin reynslu og leggja út hina fornu texta,“ segir Sigríður og vill koma á framfæri að handbókinni hafi ekki verið breytt, heldur verið lagðar fram tillögur til umræðu áður en gengið verður frá lokatexta.
Aðgangur að þessari frétt í fullri lengd krefst áskriftar.
Til þess að lesa hana þarftu að skrá þig inn.
Ertu ekki með notendaaðgang? Fara í nýskráningu.
Þú ert innskráð(ur) sem ... en ert ekki með áskrift.
Aðgangur að þessari frétt í fullri lengd krefst áskriftar að Morgunblaðinu, rafræns aðgangs á borð við vikupassa eða séráskriftar að viðkomandi efnisflokki á mbl.is.